Page 60 - Dsastera42020
P. 60
KRITIKAN PUISI
Puisi “Puncak Kecil†karya Onn Abdullah yang berhijrah ke Jakarta/ akan ke Kuala Lumpur
pula menggunakan imej “puncak kecil†untuk pula.â€
menggerakkan naratif dalam puisi yang mengisahkan
perjalanan seseorang yang ingin bergelar pemimpin Penyair ternyata berjaya menggerakkan imej
(politik) dan memiliki kuasa (puncak). “hujan†sebagai penggerak naratif dalam puisi untuk
menggambarkan peristiwa sama, tetapi berlaku di
Tidak mudah mendaki tempat yang berbeza.
puncak kecil itu
takhta idaman yang indah Puisi “Selepas Tengkujuh†karya Basri
punya keistimewaan Abdullah juga memanfaatkan imej “hujan†sebagai
bagi seorang tokoh. penggerak naratif puisinya. Basri menggambarkan
tentang akibat atau kesan hujan, walaupun hujan
Bagi penyair, kekuasaan yang menjadi sudah pun berhenti.
rebutan itu hanyalah sekadar sebuah “puncak
kecilâ€, walaupun kedudukan tersebut merupakan Masih terdengar kecoh riuh
kedudukan kerusi nombor satu: selepas musim tengkujuh
hujan sudah lama teduh
Puncak kecil itu namun banjir masih penuh
kerusi nombor satu melimpahi alur dan paluh.
sentiasa jadi rebutan
dalam kabinet perjuangan. Ternyata imej “hujan†berjaya menggerakkan
naratif puisi yang mengisahkan tentang kesan atau
Penyair Abdullah AR pula, memanfaatkan imej akibat daripada sesuatu perbuatan atau tindakan
“lontaran†untuk menggerakkan naratif puisinya yang pernah terjadi, tetapi tidak mudah untuk
yang bertajuk “Dengan Lontaranâ€. Melalui puisi dilupakan atau dihapuskan dalam masa yang singkat.
serangkap yang terdiri daripada lapan baris ini, bagi
penyair “lontaran†ini jelas melambangkan proses Puisi terakhir yang diperkatakan merupakan
pembersihan diri daripada pelbagai sifat buruk atau puisi karya Jasni Matlani bertajuk “Angin yang
tidak baik yang sering menguasai diri manusia: Meletakkan Kepalanya di Bantalâ€. Puisi ini lebih
terarah kepada puisi naratif. Sebagai puisi naratif,
Dengan lontaran itu dia membuang amarah diri sememangnya puisi ini mempunyai imej sebagai
memadam ego di hati “watak utama†naratifnya. Malah “watak utamanyaâ€
menimbus riak nan sebati lebih jelas dan mudah dikesan berbanding imej
menguburkan hasad dengki sebagai “penggerak†yang telah diperkatakan dalam
melontar campak ujub dan gurur 11 buah puisi lain sebelumnya.
pergilah sifat bongkak dan penting diri ini
moga dirahmati Jasni memilih imej “angin†bagi menggerakkan
dicintai dan diredai Ilahi. naratif puisi serangkap yang mengandungi 11 baris
ini. Penceritaannya jelas tertumpu kepada watak
Penyair mapan kelahiran Johor, Nazim Mohd “angin†ini sahaja. Hal ini bertepatan dengan ciri-ciri
Subari pula menggunakan imej “tingkap†untuk puisi naratif yang dikatakan memiliki watak, latar
menggerakkan naratif puisinya yang bertajuk dan sudut pandangan, selain peristiwa yang jelas.
“Tingkap Sikapâ€. Melalui puisinya ini, Nazim
menggambarkan peranan tingkap untuk mengawal Namun begitu, imej “angin†dalam puisi ini
keselamatan rumah (peradaban): ternyata sudah “tidak berangin†lagi sebagaimana
dipaparkan oleh penyair, bermula daripada baris
Sempurna tingkap sikap pertama hingga keenamnya;
tidak longgar atau rosak
seperti diharap Di dalam rumah kami, angin kembali
bersih rumah tidak berselerak. meletakkan kepalanya di bantal dan
mencari mimpi. Ia ingin tidur, dan tidak
Kemampuan Nazim memanfaatkan imej mahu lagi merusuh di jalanan atau
“tingkap†ini sebagai jalan keluar masuk sesuatu mengamuk di hutan belukar sambil
yang berfaedah atau sebaliknya ternyata begitu mematahkan ranting kayu yang lembut.
berkesan. Tingkap sememangnya boleh ditutup
untuk menghalang kemasukan debu (kotoran) atau Penyair menegaskan lagi tentang keinsafan
dibuka untuk membolehkan udara bersih dan segar atau kesedaran diri “watak†ini seperti digambarkan
masuk ke dalam rumah. pada dua baris terakhirnya, iaitu:
Penyair Ramli Abdul Rahim melalui puisinya Sekarang ia ingin tenang, dibelai tangan
“Hujan Kuala Lumpur, Nostalgia Hujan Jakarta†pula lembut halimunan sampai mati.
memanfaatkan imej “hujan†untuk menggambarkan
peristiwa yang sama, berlaku di tempat yang Berdasarkan penelitian 12 buah puisi yang
berbeza. Malah, penyair turut mengaitkan peristiwa diperkatakan di atas, ternyata imejan dalam sesebuah
berdarah di Tiananmen berlaku pula di Jakarta dan puisi mampu bertindak sebagai penggerak naratif
kemungkinan peristiwa tersebut berpindah ke Kuala sama ada secara langsung atau tersirat. Malah,
Lumpur, “Aku semakin nampak/ wajah Tiananmen pemilihan imejan yang sesuai dan tepat juga turut
membantu khalayak untuk memahami naratifnya
Dewan Sastera Bil. 4 2020 58 dengan lebih mudah.
