Page 52 - Dewan Bahasa 2 2020
P. 52
BAHASA DAN FALSAFAH Adab pada bahasa juga
adalah sebagai suatu
beliau menerbitkan sebuah antologi, The Ecolinguistics taklif, yang daripadanya
Reader. Kemudiannya, menerbitkan istilah yang lebih terpercik rasa
ringkas, iaitu ekolinguistik. kebertanggungjawaban
Ekologi bahasa atau ekologi linguistik atau ekolinguistik terhadap natijah yang
ialah konsep yang dicipta khas bagi menangani gejala bakal terbit. Maka, adab
kepelbagaian bahasa yang saling bergantung yang berada pada bahasa memerlukan
pula dalam sebuah ruang atau kawasan. Premis utama acuan yang khas, yakni
konsep ini ialah bahasa sebagai organisma hidup yang acuan yang berakar pada
berkembang, menguncup, berubah, kekal, dan mati yang ajaran agama, falsafah
diperkemas daripada Neogrammarian. Kelakuan hidupnya dan moral.
sentiasa berubah-ubah kerana interaksinya dengan bahasa
lain yang turut berada dalam ruang yang sama. merupakan akibat daripada penjelmaan adab pada bahasa.
Dalam konteks Ekosistem Ilmu UUM, bahasa ialah Adab pada bahasa ialah satu kesedaran luhur bahawa
organisma yang bertindak sebagai “rantai†yang menambat setiap tutur kata dan setiap percikan kalam mempunyai
kemas cabang ilmu lain agar tidak terpesong daripada kesan tertentu kepada sasaran/khalayak.
tujahan utama universiti, iaitu Universiti Pengurusan Adab pada bahasa juga adalah sebagai suatu taklif,
Terunggul. Untuk memahami kaitannya, hal ini memerlukan yang daripadanya terpercik rasa kebertanggungjawaban
pertanyaan khas, iaitu “Di manakah punca keunggulan terhadap natijah yang bakal terbit. Maka, adab pada
yang dimaksudkan ini� Jawapannya mudah. Bahasa bahasa memerlukan acuan yang khas, yakni acuan yang
adalah sebagai pasak keunggulan UUM, sebagai sebuah berakar pada ajaran agama, falsafah dan moral. Hal ini
universiti pengurusan. demikian kerana hanya pada acuan inilah yang terkandung
Profesor Emeritus Dr. Shaharir menerbitkan sebuah satu ajaran yang menekankan bahawa manusia ialah
buku cemerlang yang banyak mencorakkan pemikiran makhluk yang mempunyai tanggungjawab atas segala
penulis. Buku tersebut berjudul Pembinaan Semula Teori tindakannya dan perlakuannya.
Kepengurusan dan Kepemimpinan Alam Melayu. Dalam Maksudnya, untuk melahirkan adab pada bahasa,
buku ini, beliau membahaskan keperluan untuk melihat yang harus beradab terlebih dahulu ialah penuturnya,
semula ilmu kepengurusan dan kepemimpinan menurut iaitu manusia. Maka, bahasa yang menjadi rantai
kaca mata Kebudayaan Malayonesia. Ekosistem Ilmu UUM harus pula ikut bergandingan erat
Satu daripada perkara penting yang ditekankan oleh dengan cabang ilmu keagamaan dan kefalsafahan.
Shaharir ialah bahasa merupakan kunci untuk mengkritik Maka, menjadilah Ekosistem Ilmu UUM sebagai sebuah
dan membina ilmu menurut acuan sendiri, selain mencetak ekosistem pengurusan yang ditambat kemas dengan
individu yang layak bergelar cakravantin, atau pengurus keunikan manusia (bahasa), kekuatan
dan pemimpin unggul. penaakulan (falsafah) dan keunggulan
Kepengurusan dan kepemimpinan ialah ilmu untuk peribadi (agama). DB
menguruskan orang dan benda (bernyawa tidak bernyawa)
secara bersistem dan efisien. Maka, kelancarannya dan Dr. Mohd Tarmizi bin Hasrah ialah pensyarah
kejayaannya tentulah terletak pada alat yang menjadikan di Pusat Pengajian Tamadun dan Falsafah,
manusia unik. Universiti Utara Malaysia. Beliau mengkhusus
Alat yang dimaksudkan ini ialah bahasa. Maksudnya, dalam bidang dialektologi, linguistik sejarawi dan linguistik
kepengurusan dan kepemimpinan yang bersistem dan bahasa Melayu.
efisien terserlah kerana keupayaan dalam tutur bicara,
selain keupayaan dalam mengatur kalam. Semua hal ini
merupakan manifestasi adab pada bahasa, yang merujuk
kegunaannya yang tepat pada makna, elok pada lafaz
dan bunyi, patuh pada jalan nahu serta molek pula pada
pemilihan perkataan.
Adab pada bahasa memerlukan pasak daripada
kefahaman dan amalan keagamaan dan moral. Oleh itu,
dalam membina Ekosistem Ilmu UUM yang meletakkan
bahasa sebagai teras, maka ajaran agama yang luhur dan
faham falsafah yang murni berperanan sebagai acuannya.
Perlu ditegaskan bahawa adab pada bahasa bukanlah
bahasa yang beradab. Akan tetapi, bahasa yang beradab
50 BIL. 2 2020
