Page 59 - Dewan Sastera Januari 2020
P. 59
BAHASA DAN BUDAYA
Jadual 3 Istilah berkaitan yang berkaitan kata nama sirih.
Leksikal/Bahasa Maksud
Apis (Iban)
Bujam Bakul kecil untuk mengisi sirih pinang yang diperbuat daripada rotan.
Bukuor (Melanau Mukah) Bekas sirih dan lain-lain yang dibuat daripada mengkuang dan lain-lain yang dianyam.
Bun
Sejenis bakul tempat simpan sirih dan lain-lain, cerana, sanggan.
Celapak (Kedayan)
Cerana I Arkaik, sejenis peti kecil daripada tembaga dan lain-lain (tempat sirih dan lain-lain).
Debung II, lopak Bekas sirih.
Sejenis bekas tempat sirih dan lain-lain (bentuknya bulat atau bujur seperti dulang berkaki dan dibuat daripada
Epok I logam).
Bekas sirih yang diperbuat daripada mengkuang dan lain-lain.
Gembut II (Pulau Pinang) Sejenis kampit kecil bertutup yang dianyam daripada mengkuang dan lain-lain untuk bekas sirih (pinang dan
Jobeng (Pahang) lain-lain).
Bekas sirih yang diperbuat daripada emas.
Kadam II (Minangkabau)
Kakantipak (Melanau Mukah) Sejenis bakul kecil diperbuat daripada mengkuang dan lain-lain (untuk letak sirih dan lain-lain).
Kampil Tempat sirih.
Kampit belatak Tepak sirih.
Bakul selempang daripada mengkuang yang berbentuk bujur di bahagian mulut dan dasarnya luas, bersahap
Kempek (Jakarta) (bertutup) dan beranyam rapat, digunakan untuk membawa makanan ringan seperti sirih, pinang dan tembakau.
Kesipak (Melanau Mukah) Bekas daripada padan atau mengkuang yang beranyam gadas atau berkelarai dan digunakan sebagai beg kepit,
bekas mengisi tembakau, sirih dan sebagainya.
Kudai I Sejenis bekas daripada anyaman dan lain-lain digunakan sebagai tempat sirih (wang dan lain-lain).
Lancang I (Minangkabau)
Tepak sirih.
Langguai
Langguai (Kadazan Papar). Sejenis tempat sirih bulat dibuat dari perak dan lain-lain.
Langkap II Tepak sirih (yang berbentuk seperti kapal layar).
Lengguai (Brunei)
Sejenis tepak sirih yang bulat (dibuat daripada tembaga).
Lopak III, lopak-lopak
Bekas sirih dan tembakau tidak bertutup.
Peminang, pinang II
Bahagian tepak tempat menyimpan sirih.
Puan I
Sejenis tepak sirih yang bulat (diperbuat daripada kuningan, tembaga kuning).
Sumbul (Bajau) Bekas untuk menyimpan sirih (tembakau dan lain-lain) yang diperbuat daripada kayu, anyaman daun pandan
dan sebagainya.
Sumpit Arkaik, bekas (tempat) sirih.
Bekas sirih yang dibuat daripada emas atau perak (biasanya dipakai oleh permaisuri, pengantin perempuan atau
Tepak jorong (kelongsong sirih) sebagai tanda kekuasaan raja).
Tipak II Bekas tembaga yang digunakan untuk mengisi sirih pinang.
Bekas daripada pandan atau mengkuang yang beranyam gadas atau berkelarai dan digunakan sebagai beg
kepit, bekas mengisi tembakau, sirih dan sebagainya.
Bekas atau tempat sirih yang berbentuk bulat dan panjang.
Tepak sirih.
Kepelbagaian istilah berkaitan dengan sirih yang kata bahasa Melayu. Kosa kata bahasa Melayu yang
terdapat dalam KDEK dan PRPM yang diterbitkan kaya mengungkapkan citra bangsa berbudaya dan
oleh DBP, sudah pastinya dapat memperkaya kosa bertamadun. DB
BIL. 1 2020 57
