Page 10 - DEWAN BAHASA DISEMBER 2020
P. 10
AGENDA BAHASA
Taburan ini dipaparkan melalui Peta 1. Kajian juga
mendapati bahawa Varian L2 cenderung dituturkan oleh
penutur daripada kalangan generasi muda kerana lebih
hampir dengan bunyi leksikal asalnya, iaitu / /.
Selanjutnya, ciri penggantian konsonan “r†dengan
“ †juga dapat dilihat pada leksikal L11, / / dan
Peta 2 Isoglos taburan varian / /.
Banyak kisah sejarah, terutamanya yang berkaitan
dengan kerajaan Siam lama yang dikaitkan dengan
Ulu Melaka, di Langkawi. Oleh itu, tidak hairan apabila
L9 dan L10 dominan di Mukim Ulu Melaka. Selain
faktor sejarah, kedudukannya yang strategik, iaitu
di tengah-tengah pulau juga merupakan faktor yang
memungkinkan petempatan masyarakat Siam di Langkawi
dan mewajarkan L9 dan L10 berkembang di sana.
Peta 1 Kawasan taburan varian / /. Fenomena ini disebabkan oleh faktor sempadan yang
memudahkan mereka masuk ke Langkawi, bermula dari
L4, / /. L11 berasal daripada kata “jerkah†tanah tinggi di Kedawang. Lazimnya, masyarakat luar akan
/ / yang bermaksud “ucapan yang kasar dengan memilih kawasan kaki bukit sebagai petempatan mereka.
suara yang keras (untuk menakutkan), tengking, herdik†Ulu Melaka boleh dianggap kawasan pedalaman, kawasan
(prpm.dbp.gov.my). yang dianggap selamat bagi mereka untuk berlindung.
Perlakuan demikian biasanya dikaitkan dengan Hipotesis ini diperkukuh oleh pendapat Nor Hashimah
emosi “sangat marah†dan lazim dituturkan oleh penutur et al (2017), yang mengatakan bahawa dialek Melayu
di beberapa bahagian utara Semenanjung Malaysia. Walau di Pulau Langkawi terdiri daripada tiga, iaitu dialek Melayu
bagaimanapun, L11 hanya ditemui di Mukim Ulu Melaka. Langkawi, dialek Melayu Satun dan dialek Melayu Patani.
Pola penyebaran dialek ini agak berbeza daripada pola Kawasan Ayer Hangat dan Ulu Melaka merupakan
penyebaran L4 yang lebih bertumpu di bahagian utara, kawasan dominan dialek Melayu Satun dan petempatan
iaitu Ayer Hangat, Ulu Melaka, Bohor, dan Kuah. mereka jelas di jalur tengah Langkawi, yang bermula dari
Taburan ini dipaparkan melalui Peta 2. Secara Kampung Padang Lalang (Mukim Ayer Hangat) hingga
umumnya, dapat dirumuskan bahawa L4 juga merupakan ke Kampung Temoyong.
dialek asal Pulau Langkawi yang ditandai dengan pengganti Pernyataan Nor Hashimah et al (2017) juga berkaitan
konsonan “r†dengan “ †serta “ â€. dengan varian lain bagi emosi marah yang ditemui
Satu hal yang menarik ialah wujudnya varian L9, di Pulau Langkawi, iaitu L5, / /; L6, / /;L7,
/ / dan L10, / / yang bermaksud “garang dan / / dan L12, / /. Kesemua varian ini bukan
bengis†(prpm.dbp.gov.my) di Mukim Ulu Melaka. berasal daripada dialek Melayu dan ditemui di Kampung
Berdasarkan kedudukan geografinya, Ulu Melaka terletak Padang Lalang, Mukim Ayer Hangat. L6 merupakan kata
di tengah-tengah Langkawi dan sepatutnya L9 dan L10 yang diserap daripada bahasa Siam, bermaksud “keras
dapat dianggap sebagai dialek asal kawasan tersebut. kepala†atau “tidak mahu mengalahâ€. / / juga boleh
Akan tetapi, L9 dan L10 juga dituturkan oleh membawa maksud pedas atau panas dalam bahasa Thai.
penutur dialek Kedah dan Perlis, khususnya di kawasan Sifat panas inilah yang dikaitkan dengan emosi, hingga
petempatan masyarakat Melayu Siam. Berdasarkan maksudnya berubah menjadi marah.
bentuk penyukuannya juga, kedua-dua leksikal ini lebih Berdasarkan maklumat penduduk setempat,
cenderung diserap daripada dialek Melayu Patani atau mukim ini dipercayai mula dibuka oleh penduduk yang
dialek Melayu Satun. Tambahan pula, kawasan tengah berketurunan Melayu–Siam sekitar 200 tahun yang lalu.
Pulau Langkawi memang merupakan kawasan petempatan Bahasa perantaraan yang digunakan oleh penduduk
masyarakat Melayu Siam. di mukim ini pada ketika itu ialah bahasa Siam. Hingga
8 BIL. 12 2020
